Wat willen we (meerjarig) bereiken?

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

• We willen voor iedereen in Heusden een duurzame toekomst. Dit vertaalt zich in de doelstelling om in 2050 in de hele gemeente CO2 neutraal te zijn. Hiervoor worden acties in gang gezet op korte, midden-lange en lange termijn.
• De gemeente wil inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en verenigingen bewegen om (samen) energiebesparende maatregelen te nemen.
• In 2030 is minimaal 1 grootschalig zonnepark en 1 energiehub (bestaande uit windmolens evt. in combinatie met zonnepark, opslag of conversie) operationeel.
• In 2030 zijn alle gemeentelijke voorzieningen energieneutraal.
• In 2026 is de CO2 uitstoot van de gebouwde omgeving 20% lager dan in 2021.
• In 2030 is de CO2 uitstoot van de gebouwde omgeving 30% lager dan in 2021.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

• We hebben met een aantal gemeentes in samenwerking met de monumentenwacht een website gestart voor monumenteigenaren waar zij terecht kunnen voor advies in het verduurzamen van het monumentale pand.
• De samenwerking met het Regionaal Energieloket is voortgezet en er is een nieuwe inkoopactie voor januari 2025 opgezet om inwoners te begeleiden bij het nemen van verduurzamingsmaatregelen.
• We hebben een subsidie opgezet voor maatschappelijke organisaties voor het verduurzamen van n pand.
• De gemeente is ook in 2024 actief bezig geweest met de energietransitie. Hierbij kunt u denken aan het mogelijk maken van zon op dak, onderzoeken naar zonnevelden, warmtenetten en windenergie, maar ook aan initiatieven gericht op bewustwording en verminderen energieverbruik.
• Ondernemers zijn samengebracht om in eerste instantie energie te gaan besparen, maar ook om te kijken naar hoe netcongestie tegengegaan kan worden. Zo kunnen ze in de toekomst uitbreiding van werkzaamheden realiseren en maatregelen nemen om te verduurzamen. De samenwerking is gestart onder de noemer “Green Deal”. Daar zijn we aan het verkennen of een energiehub op bedrijventerreinen mogelijk is.
• We gaan door met het realiseren van energiebesparingen in de gemeentelijke gebouwenen waar mogelijk met duurzaam opwekken van energie. Verder verduurzamen we andere gemeentelijke gebouwen zoals gepland in het Duurzame Meerjarig Onderhoudsprogramma.
• In overeenstemming met de gemeentelijke opgave voor duurzame energie én de Regionale Energie en Klimaat Strategie (REKS) Hart van Brabant 1.0 is verder gewerkt aan duurzame opwek. We hebben samen met het Publiek Ontwikkelbedrijf REKS (POB) onderzocht hoe we kunnen samenwerken om te komen tot een energiehub. Daarbij is geconcludeerd dat het POB een puur ontwikkelde rol inneemt en de gemeente focust op beleid en locatiekeuze.
• We hebben de mogelijkheden tot het vormen van een energiegemeenschap verder geconcretiseerd, in voorbereiding op een participatieproces samen met inwoners en ondernemers in 2025.
• Er is een regionale energiesysteemverkenning opgesteld samen met de Regio Hart van Brabant. In een korte, snelle slag zijn de belangrijkste keuzes in het energiesysteem van Hart van Brabant in beeld gebracht. Hierbij lag de focus op een aantal urgente vraagstukken met grote impact op het energiesysteem die relevant zijn voor het regionale schaalniveau. Enerzijds als agenda voor de te maken keuzes in de regio zelf, en anderzijds als input voor de provincie.
• Voor de inwoners van Heusden vesting is onderzocht welke spijtvrije routes richting een aardgasvrije toekomst mogelijk zijn. Het onderzoek is onlangs afgerond en het rapport is via een RIB met de raad gedeeld. In Vliedberg wordt samen met bewonerscoöperatie Warm Vliedberg, Woonveste en warmtepartner Kelvin onderzocht of een duurzaam warmtenet haalbaar is, vergeleken met de individuele warmtepompen.
• Voor de wijk Vliedberg heeft een deskundig bureau onderzocht welke vorm van aardgasvrij verwarmen als beste uit de bus zou komen. Een gezamenlijke buurtwarmtepomp bleek de beste oplossing te zijn. Na bestuurlijk akkoord is een concept businesscase opgesteld en een concept schetsontwerp gemaakt.   
• Om de transitie naar duurzaam opgewekte energie niet te laten stagneren, blijven we zoeken naar en werken aan alternatieven. Daarnaast zetten we Zonnepark Bakkersdam in als pilot voor oplossingen van netcongestie.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

• Klimaatadaptatie

We willen gevolgen van klimaatverandering (wateroverlast, verdroging en hittestress) in de leefomgeving voorkomen. De gemeente doet dit vanuit de openbare ruimte. Hiermee geven we mede invulling aan nationale en provinciale doelen op het gebied van water, bodem, hitte en droogte. We willen daarnaast bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen.

• Afvalwater

Het afvalwater wordt doelmatig en efficiënt ingezameld en getransporteerd naar de rioolwaterzuivering. Bij situaties waar water op straat voorkomt, kan overlast ontstaan omdat dit geen schoon water is. Dit willen we zo veel mogelijk voorkomen en verhelpen. Onze riooloverstorten willen we zo optimaal mogelijk laten werken.

• Hemelwater

Hemelwater is schoon water. Dit water willen we zoveel mogelijk vasthouden op de plaats waar het valt en niet afvoeren met het afvalwater (afkoppelen). Daarmee kunnen we een robuuster watersysteem maken en overlast voorkomen. Tegelijkertijd kunnen het vasthouden en afkoppelen van hemelwater het optreden van hittestress verminderen. Het waterplan bevat het 58% af te koppelen in 56 jaar.

• Grondwater

We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem, waarbij we overlast en onderlast willen voorkomen.

• Biodiversiteit

Groenbeheer valt onder het programma Economie en recreatie. Daarom zijn daar de doelstellingen en acties uitgewerkt voor biodiversiteit.

Wat hebben we daarvoor gedaan?  

• Klimaatadaptatie

Op basis van de klimaatstrategie en het waterplan 2023-2027 worden maatregelen uitgevoerd om de klimaatgevolgen op te kunnen vangen. Dat heeft steeds meer gevolgen voor de totale openbare ruimte. De vormgeving van de openbare ruimte wordt daarom in belangrijke mate gestuurd door klimaatadaptatie. We stimuleren het afkoppelen van hemelwater op het eigen perceel. Bij verbouw of nieuwbouw is verwerking van hemelwater op het eigen perceel het uitgangspunt. We brengen via een klimaatladder in beeld wat de actuele klimaatsituatie is van gebieden en formuleren daar een ambitie voor de toekomst bij. We zetten in op communicatie en co-creatie en nemen klimaatadaptatie en gezondheid mee als opgave bij al onze projecten. Vanuit de uitvoeringsagenda gaan we het ontwerpen van vergroeningsmaatregelen in het centrum van Drunen financieren. In 2024 zijn we gestart met de uitvoeringsagenda. De projecten communicatieplan en bewustwording klimaat zijn opgestart. In 2024 zijn in 2 wijken tegeltaxiprojecten uitgevoerd.

• Afvalwater

Er is een afvalwaterstelsel (riolering) aangelegd. We beheren dit en houden dit in stand. De werking van het stelsel wordt gemonitord door metingen en telemetrie. In 2024 gaan we verder met het stelsel “intelligenter” maken door het aanleggen van een meetnet. We continueren deelname in het project Poseidon waarbij we samen met Waterschap Aa en Maas en de gemeente ’s-Hertogenbosch het afvalwater beter willen doseren naar de rioolwaterzuivering.
De maatregelen uit het in 2021 en 2022 geactualiseerde Systeemoverzicht Stedelijk Water (hydraulische doorrekening van het stelsel) worden meegenomen als maatregel in de openbare ruimte. In 2024 is, samen met Waterschap Aa en Maas en gemeente ‘s-Hertogenbosch, een eerste stap gezet om meetdata te kunnen ontsluiten en analyseren via gezamenlijke dashboards. We hebben de voorbereiding en aanbesteding gedaan voor de vervanging van 7 rioolgemalen en 1 nieuw gemaal met bijbehorende persleidingen. Bij het rioolgemaal in de Stationsstraat in Drunen zijn herstelmaatregelen getroffen om verzakking en lekkage te voorkomen. Daarbij zijn aanvullende maatregelen getroffen om de waterberging tussen Elshout en Drunen aan te kunnen sluiten. De Stationsstraat zelf hoeft dan niet meer open gegraven te worden.

• Hemelwater

Door het uitvoeren van afkoppelprojecten willen we het hemelwater ontvlechten van de riolering. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij andere beleidsterreinen (bijvoorbeeld groen en wegen). Hemelwater willen we zoveel mogelijk aan de oppervlakte verwerken in de openbare ruimte. Daarmee worden de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme buien en hittestress, verminderd. Perceeleigenaren moeten zich nog meer bewust worden van hun eigen rol in klimaatadaptatie en de opvang van hemelwater. De gemeente blijft dit ook in 2024 stimuleren met een subsidieregeling en stuurt waar nodig bij op basis van de waterverordening. In het kader van toekomstige afkoppelprojecten is het nodig 2 waterbergingsgebieden te realiseren; 1 in Vlijmen en 1 bij Elshout. Daarvoor is ten zuiden van Elshout grond aangekocht en is de voorbereiding gestart om deze waterbergingen te kunnen realiseren.

• Grondwater

We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem. Daarom grijpen we zo min mogelijk in bij nieuwe situaties. Er is in het verleden drainage aangesloten op de riolering en door leeftijd of aantasting zijn er lekkages in bestaande riolering. Dat zorgt ervoor dat grondwater wordt afgevoerd naar de rioolwaterzuivering. Dit willen we voorkomen en dus wordt in bestaande situaties het grondwater zoveel mogelijk ontkoppeld van het afvalwatersysteem. Met het grondwatermeetnet wordt gemonitord in hoeverre verdroging of vernatting in het stedelijk gebied optreedt. Bij lozingen vanuit bronbemalingen of vanuit installaties voor Warmte en Koudeopslag kunnen grote lozingen voorkomen. Het stelsel kan dit niet altijd verwerken. Door vanaf het eerste moment hier aandacht in projecten te vragen kan hierop ingespeeld worden. In 2024 hebben we als vertegenwoordiger van de watersamenwerking De Meierij deelgenomen aan het opstellen van de provinciale Droogteagenda. Hierin wordt de strategie van de provincie en de acties van gemeenten beschreven op het gebied van het vasthouden van grondwater.

We maken de watertaken en de klimaatadaptatie waar door het uitvoeren van projecten en maatregelendu. In de komende jaren gaan we op basis van het Systeemoverzicht Stedelijk Water met een nieuw en uitgebreid maatregelenprogramma aan de slag. Voorbeelden van projecten die in dat kader in voorbereiding zijn: waterbergingen Vlijmen en Elshout, herinrichting Oranjeveld Drunen en herinrichting Oudheusden. Vanuit de uitvoeringsagenda klimaatadaptatie werken we bijvoorbeeld aan een communicatieplan waarmee we ook stappen willen zetten in bewustwording en gedragsbeïnvloeding.

In 1995 is de A2 overstroomd en zijn maatregelen uitgevoerd om dat te voorkomen. Daarvoor is HoWaBo 1 (Hoog Water Den Bosch en omgeving) via een MER (Milieueffectrapportage) procedure doorlopen. Veel van de maatregelen zijn uitgevoerd en de realisatie van enkele is deel van het project GOL. Door klimaatverandering zien we dat de opgave ten opzichte van HoWaBo 1 sterk toegenomen is. Daarom is er een project HoWaBo 2 (Hoog Water Brabant-Oost) opgestart waarin deze opgave verder wordt uitgewerkt. In 2024 is dit verder uitgewerkt in een Nota Reikwijdte en Detailniveau (NRD) dat de onderzoeksbasis is voor de planMER die in 2025 wordt opgesteld. In verschillende werkateliers is verder vormgegeven aan de bouwstenen die beoordeeld danwel meegenomen worden in de planMER. Daarnaast zijn in 2024 de voorbereidingen getroffen om te komen tot een samenwerkingsovereenkomst (SOK).

Het Soorten Management Plan-onderzoek is gestart en hier wordt in 2025 verder aan gewerkt. Het SMP is ten behoeve van het behoud van de beschermde diersoorten binnen de gemeente. Ook hebben we lokale ondernemers uitgenodigd mee te doen aan de cursus natuurvriendelijk isoleren, zodat zij de benodigde certificaten kunnen behalen die nodig zijn om verder te kunnen met isolatiewerkzaamheden.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

• In het kader van het rijksbrede programma Van Afval naar Grondstof (VANG) is de ambitie dat 90% van de afvalstoffen wordt hergebruikt en de hoeveelheid restafval in 2025 wordt teruggedrongen naar nog slechts 30 kilogram per inwoner per jaar. We werken aan het bereiken van deze doelstellingen.
  We streven ook naar een betere kwaliteit van de gescheiden afvalstromen (de grondstoffen).
• Zoveel mogelijk terugdringen van afvaldumpingen, bijplaatsingen en zwerfafval.
• Zo laag mogelijke kosten voor afvalbeheer.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Op het gebied van afval speelden er de laatste jaren enkele zaken, die hebben gezorgd voor stagnatie in de uitvoering van de maatregelen uit het Afvalbeleidsplan. Deze hebben onder andere te maken met het besluit van de Afvalstoffendienst om te stoppen met de inzet van vrijwilligers bij de inzameling van oud papier.
Ook waren er in 2024 problemen bij de Afvalstoffendienst, waardoor we in 2024 voornamelijk bezig zijn geweest met ambtelijke afstemming over allerlei problemen en knelpunten.  
Dit alles betekent dat er voor de hieronder genoemde onderwerpen minder aandacht is geweest dan gepland.

• Afvalscheiding en –preventie

We gaan nader onderzoeken hoe we de gemiddelde hoeveelheid restafval naar de beoogde 30 kilogram kunnen krijgen en hoe we de kwaliteit van grondstoffen kunnen verbeteren. Dit doen we in samenhang met de afvalinzameling bij de milieustraat.

• Zwerfafval, dumpingen en bijplaatsingen

Bijplaatsingen bij afvalcontainers worden opgeruimd. Sinds  de zomer van 2024 controleren BOA’s  de bijplaatsingen bij afvalcontainers. Het lijkt erop dat het aantal bijplaatsingen hierdoor licht is afgenomen.    

Door het aantrekkelijker maken van containerlocaties verwachten we bijplaatsingen te voorkomen. In 2024 zijn de wijkcontainers op vijf locaties beschilderd.

Het afvalbakkenbeheer is verder geoptimaliseerd. Daarbij zijn diverse nieuwe afvalbakken geplaatst met blikopeningen. Ook is er een proef gedaan met het beschermen van afvalbakken tegen vuurwerkschade, door het afdichten van de inwerpopening. Deze proef was succesvol.

Tijdens het zomerseizoen worden de afvalbakken in Heusden vesting en de Afgraving in Drunen (zogenaamde hotspots) iedere  zondag door een aannemer geleegd. Hierdoor was minder overlast van zwerfafval.

Voor ZAP-ersis een bijeenkomst georganiseerd  en is de 'Helemaal Groen'-app geïntroduceerd, waarin zij hun werkgebied kunnen aangeven. Op 20 september is aan de World Clean Up day meegedaan.

De BinnenBeter, een systeem waarmee de gemeente meldingen over de openbare ruimte, via de BuitenBeter-app, intern sneller en efficiënter kan afhandelen is op 1 februari 2025 ingevoerd.

• Milieustraat

Bij de milieustraat wordt de dienstverlening en efficiency verbeterd. Eind december is de milieustraat heringericht, waardoor meer overzicht ontstaat.

Samen met de gemeenten Waalwijk en Loon op Zand zijn we de mogelijkheden tot samenwerking op het gebied van regionale circulaire ambachtscentra (CAC’s), als opvolger van de huidige milieustraten, aan het onderzoeken. Een gezamenlijke intentieverklaring om hiermee verder te gaan volgt naar verwachting in het tweede kwartaal van 2025.

• Tarieven

Het bekijken van de tarievenstructuur van de gehele afvalinzameling, zowel huis-aan-huis, in de wijken, als op de milieustraat is doorgeschoven naar 2025.

• Communicatie en educatie

In februari 2024 zijn we overgestapt naar de inzameling van oud papier in containers en PMD in zakken. Begin 2024 is uitvoerig gecommuniceerd naar inwoners over deze wijzigingen. Vervolgens  hebben gratis containerwisselingen plaatsgevonden.

Bijna wekelijks communiceren we over  ontwikkelingen  met betrekking tot afval en hebben we gastlessen  verzorgd op een aantal basisscholen.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?  

• Het permanent verbeteren van de luchtkwaliteit in onze gemeente.

• Verbeteren van de leefomgeving om het vestigingsklimaat te ontwikkelen en hiermee een bijdrage te leveren aan werkgelegenheid en binding van (nieuwe) werknemers aan de regio. Vanuit andere programma’s wordt hieraan bijgedragen.
• Bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen.
• In april 2023 is de Green Deal ondertekend. De Green Deal is een overeenkomst tussen bedrijven, non-profit organisaties en de overheid om duurzame initiatieven ruimte te geven. De Green Deal loopt vijf jaar en start op 1 mei 2023. Alle bedrijven gevestigd in de gemeente Heusden kunnen hieraan deelnemen.
• We streven naar een schone, duurzame en veilige werk- en leefomgeving in Heusden en in de regio Midden- en West-Brabant.

Wat hebben we daarvoor gedaan?  

• We hebben de werkzaamheden binnen de Green Deal verder uitgebreid door meer ondernemers te laten aansluiten en verschillende onderzoeken te starten omtrent nettopologie en het eventueel verkrijgen van groepstransportcontracten. Ook zijn er weer meer energiescans uitgevoerd en hebben verschillende ondernemers ook verduurzamingsmaatregelen uitgevoerd.
• We gaan breed het gesprek aan met ondernemers en instellingen over hun (mogelijke) bijdrage aan een sociale en gezonde leef- en werkomgeving.
• In andere programma’s gericht op het sociaal domein wordt duurzaamheidverder uitgewerkt. Daarbij is de aandacht bijvoorbeeld gericht op gezondheid, bewegen, duurzame mobiliteit, energie armoede en eigen regie.
• In het kader van het Schone Lucht Akkoord hebben we een samenwerkingsverband opgezet om luchtkwaliteit te meten in de regio. Op basis van de expertise van TNO is er een meetcampagne bedacht waaraan ook gemeente Waalwijk en Geertruidenberg zich hebben gecommitteerd. Het doel is om bewustzijn te creëren onder de inwoners en zonodig op basis van de resultaten toekomstige beleidskeuzes en campagnes vanuit het SLA hierop baseren.
• We hebben subsidies verstrekt voor het verwijderen van houtkachels en rookgaskanalen. Op die manier dragen we op een positieve manier bij aan de beperking van de overlast van houtstook.
• We hebben het convenant Schoon en Emissieloos bouwen ondertekend.
• In mei 2024 is de hondenspeeltuin in het hondenuitrenveld in Park de Schroef in Drunen geopend. De hondenspeeltuin is een initiatief van Stichting Dillenburgpark waarbij de gemeente de speeltoestellen voor de honden heeft gefinancierd.
• In het Van Greunsvenpark is een nieuw hondenuitrenveld aangelegd.
• Vanaf medio 2024 zijn alle hondenuitrenvelden eenmaal per twee weken schoongemaakt door een hondenpoepzuiger. Dit was een proef, waarbij het beeld is dat er niet veel hondenpoep ligt in de hondenuitrenvelden. Er wordt nog onderzocht of we de inzet van een hondenpoepzuiger in 2025 willen en kunnen continueren.

Wat willen we (meerjarig) bereiken?  

• We streven naar een schone, duurzame en veilige werk- en leefomgeving in Heusden en in de regio Midden- en West-Brabant.

Wat hebben we daarvoor gedaan?   

• In opdracht van de gemeente heeft de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant (OMWB) toezicht gehouden op naleving van de wet- en regelgeving. Dat deed de OMWB door onder andere bij bedrijven volgens het omgevingsbeleid (milieu)controles uit te voeren.
• De OMWB heeft klachten, milieuklachten en meldingen van incidenten behandeld.